Bizitzan zehar bizitzen ditugun aldaketen eta gorabeheren azalpen ezin egokiagoa ematen duen perpaus zoragarri bat dago: «Aurkitu zintudan, dena aurkitzen dugun eran: beste zerbaiten bila gindoazela.»
Esaldi hori etorri zait burura aste honetan; izan ere, beste zerbait bilatzen ari nintzela, nire semearen igerilekuko sei txanoak aurkitu baititut: zuritik berderaino. Bakoitzak bere ur gaineko trebetasunaren bilakaera adierazten zuen. Hiru urte inguru eman genituen —biok— eskolaz kanpoko jarduera hartan. Hiru... Une batez, beldur izan nintzen nire semeari ezkatak aterako ote zitzaizkion. Gure belaunaldikoei inork ez zigun igerian irakatsi. Gehienok trebetasun hori modu autodidaktaz garatu genuen: hobeto edo okerrago, baina flotatzen dugu. Gure besoak eta gure gorputzak ez dira uretan modu ortodoxo edo egokian mugitzen; ez genuen inor alboan izan.
Ez zigun inork bizikletan ibiltzen irakatsi ere. Garai hartako ama eta aita askok galdu zuten gurasotasuna zer den ederki azaltzen duen une hura: han egotea, umeon ondoan korrika egitea, ziurtatzea —gezurra esanez— oraindik helduta ditugula, gutxinaka askatzea; eta, azkenik, poza sentitzea, ikusten baitugu seme-alabak oreka mantentzen eta bakarrik aurrera egiten. Guk, bai; esperientzia hori bizitzeko aukera izan dugu.
—Gaur egungo haurtzaroari buruz gehien kezkatzen nauena, aitortu behar dut, haurren belaun garbi-garbiak dira. Ez dute lokatzik, ez zauririk; ez dira erortzen, ez arriskatzen, ez esperimentatzen. Ez zaie uzten bustitzen, ukitzen, eskarmentua izaten —dio pedagogoak, Gregorio Luri, gogoeta xume baina sakon batean—.
'En busca del tiempo en que vivimos' izeneko lanaren egileak argi du: esperientzia izan behar du hezkuntzaren oinarri sendoa. Haurrak nonahi daudela ere, beti dago heldu bat zaintzen, begira, kontrolatzen. Eta horrela, jakin gabe, ukatu egiten diegu beren kabuz ikasteko aukera. Autonomiaren gabeziak mugatu egiten du haurren garapena; gehiegizko babesak, sarritan, tratu txarraren forma sotil eta sozialki onartua bihurtzen du. Izan ere, maitasunaren ekintzarik gorena ez da babestea, heztea baizik: gure seme-alabak aske eta beren munduaren jabe izan daitezen trebatzea.
Gu haurrak ginenean, belaunak beti urratuta genituen. Ia sendatu orduko berriro jausten ginen. Egunaren zati handi bat kalean, bakarrik, pasatzen genuen. Beharbada, mutur batetik bestera igaro gara: WhatsAppez jaso dut Granadako Unibertsitatearen iragarki bat, non ohartarazten den ikasleen gurasoei ez zaiela arreta eskaintzen; izan ere, haiek adin nagusikoak baitira.
Agian, gaur egun, gure seme-alabak errealitaterako prestatzen baino gehiago, bizitzaren ahalegina bera saihesten laguntzen ari gara: ez diegu uzten bizitzak, behin baino gehiagotan, exijituko diela, traizionatu egingo dituela eta etsiaraziko dituela deskubritzen.
Ez badiegu uzten haiek berez egiten dituzten akatsei aurre egiten, edo beren kabuz azalpenak eskatzen, inoiz ez dira benetan heldu bihurtuko. Gure beldurren ondorioz, biluzik, arma eta tresnarik gabe aterako dira gudu-zelaira.
Julio Cortázarren hitzak ere ez daude gaizki: «Ez ginen elkar bila gabiltzan, baina bagenekien elkar aurkitzera gindoazela.»
En fin.
