Borrar
Gailuen bizi-zikloa nabarmen murriztu da azken urteotan. Adobestock
Ondo pasa eta... gutxi gasta?

Gure gailuen iraungitze-data ikusezina

Zaharkitze programatua estrategia errentagarri eta eraginkorra bihurtu da enpresentzat azken urteotan

Viernes, 13 de junio 2025, 00:09

Zuri ere gertatu zaizu. Bat-batean, aparatu elektroniko bat apurtu zaizu eta zeure buruari esaten diozu: 'ze arraro, duela bakarrik bi urte erosi nuen'. Baina hala da: teknologia aurrera doan mundu honetan, kontsumitzaileok errealitate deseroso bati aurre egin behar diogu, eta badirudi gure gailuak programatuta daudela huts egiteko denbora jakin batean. Kontzeptu horri 'zaharkitze programatua' izena jarri zaio.

Garbigailu zahar batek 30 eta 40 urte bitartean irauten zuen. Hala ere, une honetan bat erosten baduzu, litekeena da bere bizitza 15 urte baino gehiagokoa ez izatea. Gauza bera gertatzen da telefono mugikorrekin, baldintza hobeetan eta teknologia aurreratuagoekin fabrikatuta egon arren, ez baitute asko irauten. Berdin dio huts egiten duena bateria edo pantaila bada, baina arrazoi bat edo beste dela medio, gailuak ez du 5 urte baino gehiago iraungo egoera onean. Alde ikaragarria duela 20 urte egiten ziren mugikorrekin alderatzen baditugu.

Baina hori guztia enpresen estrategia hutsa da, eta haientzat zaharkitze-programatua errentagarritasun-zutabea da. Produktu baten bizi-zikloa laburtzeak etengabeko salmentak bermatzen ditu eta produkzio-makineria martxan mantentzen du. Apple, adibidez, kritikatua izan da iPhone zaharren errendimendua mugatzeagatik eguneratzeen bidez, erabiltzaileak modelo berriak erostera bultzatuz. Hala ere, praktika hori ez da erraldoi teknologikoena bakarrik: gutxiago irauten duten bonbilletatik hasi eta danbor hauskorrak dituzten garbigailuetaraino, estrategiak hainbat sektore barne hartzen ditu. Europar Batasunaren 2020ko txosten baten arabera, kontsumitzaileen %77k produktu elektronikoak behar baino lehenago ordezten dituzte, akats edo bateraezintasun estrategikoek bultzatuta.

Baina enpresentzat estrategia guztiz errentagarria izan arren, praktika honek ingurumenean duen eragina itzela da. Nazio Batuen Erakundearen arabera, 2022an 47,9 milioi tona hondakin elektroniko sortu zituen. Honen aurrean, konpainiek gailuen konponketari eman beharko liokete lehentasuna, kontsumitzailearen konfiantza sustatuz, zaharkitzea gailuak apurtzeko programatu beharrean, baliabideak agortzen baititu eta beharrezkoak ez diren hondakinak sortzen baititu.

Esta funcionalidad es exclusiva para suscriptores.

Reporta un error en esta noticia

* Campos obligatorios

elcorreo Gure gailuen iraungitze-data ikusezina

Gure gailuen iraungitze-data ikusezina