Ispiluak

Joaquín Sabinaren gustuko ditudan abesti ugari daude; horietako batzuek pentsarazten naute. Horra, adibidez, 'Peces de ciudad', zoriontsu izan ginen leku haietara ez itzultzea aholkatzen diguna («Al lugar en que has sido feliz nunca debes tratar de volver»). Batzuetan, ordea, ez gara nahita itzultzen; bizitzak, beti hain burugogorra izanik, behin eta berriz espazio horietara garamatza: gure haurtzaroko auzora, koadrilakideekin bainatu ginen hondartza hartara, Erasmus egin genuen hirira, edo Igeldo mendira…

Espazio anakronikoak daude; horietako bat Igeldo mendiko atrakzio-parkea da. Txikitan –flipatu nuen– egon nintzen bertan, eta pasa den asteburuan berriz bisita egin nionean, ia aldatu ez dela ikusi dut. Dena, 13 urterekin eskolako txango hartan ikusi nuen moduan jarraitzen du. Zeuden moduan daude urmaileko txalupak, Suitzako mendia, Labirintua, Beldurraren igarobidea, Dorrea, begiratokia... Hortxe, beharbada, jarraitzen du nire izena duen mutiko batek… Izan ere, nahiz eta beste izen batekin –Barrearen pasabidea–, parkeak oraindik mantentzen du ispilu konkabo eta ganbilen atala, eta bisitariek jarraitzen dute korridore hartan beren buruak proiektatzen dituzten irudi itxuragabeei barre egiten; harritu egiten dira kristal horiek erakusten, bueltatzen dizkieten autorretratuekin.

Ispiluz inguratuta bizi gara egunero. Horietako batzuekin akordio batera iritsi gara: horregatik begiratzen naute bainugelako ispiluek hain modu bihozberan. Biok ikusi dugu elkar zahartzen. Berak izkinetatik azoguea galduz joan da; nik, bizitasuna, begietako distira eta alaitasuna –ez dakit non– galdu ditut, baita ilea ere. Goizero, elkarri begiratzen diogu, adeitasunez, konplizitatez, denborak eragiten dizkigun kalteei garrantzia kenduz, itsuarena eginez. Elkarri gezurra esaten diogu.

Hala ere, badira, kanpoan, gupidagabeak, krudelak –edo objektiboak– diren beste mirail batzuk. Susmatzen hasi naiz hirurogei urte betetzean nerabezaro berri bat inauguratzen dugula. Gauetik goizera lehen baino gehiago erreparatzen diogu gure itxurari, erakusleiho eta igogailuetako beirek nola ikusten gaituztenari: agian zahartzaroaren atarian gaudelako eta beldur garelako. Agian, nerabeok bezala, harriduraz begiratzen diegu gure gorputzei eta nola denborak moldatzen dituen leuntasunari edo zorroztasunari. Hamabost urtekoek bezala, besteen begietan begiratzen ditugu gure buruak. Horiek dira, dudarik gabe, ispilurik zorrotzenak. Neska-mutilak bezala, onarpen eta errekonozimendu bila gabiltza; baina, zahartzen goazen heinean, gainazal eskergabe horiek gero eta axolagabekeria handiagoz islatzen gaituzte. Izan ere, une jakin batetik aurrera, ikusezin bihurtzen gara. Adineko asko dira, hori saihesteko, artifizialki gaztetzen direnak. Bere irudia berreskuratu beharrean, bere karikatura marrazten dute: Dorian Gray sindromea.

Baina, dudarik gabe, probagelenak dira makurrenak. Urteak dira ez naizela horietako batean sartu. Metro koadro horretan, oso gutxik gainditzen dugun auto-ikuskapen tekniko (IAT) bat pasatzen dugu. Eskerrak denda digitalak ditugun, eta arropa etxera ekartzen diguten...

Joaquín Sabinaren gustuko ditudan kanta asko daude; horietako batzuen letrak dutxan abesten ditudanean bueltaka dabilkit buruan. Horra, adibidez, '19 días y 500 noches', harreman baten hondoratzea, naufragioa («Yo quería quererla querer y ella no») ederki erakusten diguna. Xehetasun osoz, ispilu baten antzera.

En fin.

Temas

• Euskera