Nork ordaindu behar ditu itzalaldiaren galerak?
Apirilaren amaieran Espainiak pairatutako itzalaldi elektriko handiak berriro ere agerian utzi du gure sistema energetikoaren ahulezia. Milaka etxebizitza, negozio eta zerbitzu publiko ordu luzez geratu ziren argirik eta hornidurarik gabe, eta galera ekonomiko nabarmenak eragin zituen.
Oraindik ez da erabat argitu zein izan zen itzalaldiaren kausa zehatza. Batzuek azpiegituren narriadura aipatu dute; beste batzuek, sarearen kudeaketa desegokia; eta badaude, baita ere, faktore klimatologikoek edo kanpoko eraso posibleek izan dezaketen eragina azpimarratzen dutenak. Baina, azken batean, galdera bera da beti: nork hartu behar du erantzukizuna eta, hortaz, milaka eurotako galerak ordaindu?
Eztabaidak bi eragile nagusiren artean kokatu du ardura: alde batetik, energia-enpresa pribatu handiak, eta bestetik, Red Eléctrica, sareare planifikazioaren arduradun nagusia. Gobernuak, bere aldetik, erantzukizunak banatzen saiatu da, baina argi dago auzia azkenean epaitegietan bukatuko dela.
Izan ere, oraindik hainbat ikerketa daude martxan eta ez dago argi benetan izango denik inplikatu guztiek onartuko duten bertsio bateraturik. Norbait, ordea, errudun jo eta kalte-ordainak ordaindu beharko ditu, eta litekeena da, kasua larri bihurtuz gero, enpresa edo eragile horrek bankarrota ekonomikoan amaitzea.
Hala ere, auzi juridikoetatik harago, gertatutakoak beste hausnarketa bat ere mahai gainean jartzen du: Espainiako eta, oro har, Europako sare elektrikoen sendotasuna eta konektibitatea. Horrelako gorabeherak saihesteko, beharrezkoa da azpiegiturak modernizatzea eta nazioarteko interkonexio sareak indartzea. Zenbat eta sare sendoagoa eta konektatuagoa izan, orduan eta txikiagoak izango dira halako krisien ondorioak.
Itzalaldiak erakusten du sistemaren egonkortasuna ez dela ematen den zerbait, baizik eta etengabeko inbertsio, mantenu eta planifikazioaren emaitza dela. Etorkizuneko arriskuak saihesteko, ezinbestekoa da sarearen sendotasuna lehen lerroan jartzea, interkonexio gehiago eta egiturazko inbertsio sendoagoak eginez. Bestela, krisi bakoitzak sistemaren ahulguneak berriro agerian utziko ditu.
