Ehuneko hirua, arriskua eta tragikoak izan daitezkeen ondorioak
Sumar eta Podemosen arteko negoziazioek azken esprintari aurre egingo diote zalantza askoren artean
Oraindik ez dakigu noiz izango diren hauteskunde autonomikoak Euskadin. Itxura guztia du apirilean izango direla, Aste Santuaren ondoren, baina oraindik ere ekainaren 9ko Europako hauteskundeekin batera egiteko aukera mahai gainean dago. Dakiguna da nola aurkeztuko diren alderdi nagusiak (EAJ, EH Bildu, PSE-EE eta PP), nortzuk izango diren euren lehendakarigaiak eta zein izango diren euren proposamen nagusietako batzuk. Horri buruz ez dakigu ezer, aitzitik, azken urteetan Podemos buru izan duen espazioaren kasuan. Orain Sumarrek ere parte hartu nahi du hor.
Negoziazioek azken esprintari aurre egingo diote orain zalantza askoren artean. Inor ez da ausartzen iragartzera akordioa egongo ote den ala bakoitza bere aldetik aurkeztuko den hauteskundeetara. Azken aukera horretarako arrazoi asko daude: lehenik, Sumarrek eta Podemosek gerra deklaratu diote elkarri Espainia mailan, eta hautsi egin dute bai Kongresuan bai Galizian; bigarrenik, Euskadin harremana bereziki txarra da, Sumar Podemoseko buruzagi ohiez gainezka dagoelako, egungoengatik baztertuta; eta, hirugarrenik, Sumarrek lehendakarigai gisa nahi duelako azken egunera arte Podemosen lan egiten zuen pertsona bat.
Azken batean, kontrako asko. Beste aldean, pro handi bat: batasunak indarra egiten du. Hauteskundeetara bi zerrenda aurkezteak areagotu egingo luke horietako batek ere ordezkaririk ez lortzeko arriskua, botoa zatituko litzatekeelako. Izan ere, EAEko hauteskunde-legeak botoen %3 ezartzen du Legebiltzarreko eserlekuen banaketan sartu ahal izateko. Eskuragarria da, iraganean oztopo hori %5ekoa baitzen, baina Juan Jose Ibarretxeren garaian murriztu egin zen, Ezker Batuko bazkideak kanpoan gera ez zitezen.
Azken hauteskunde autonomikoetan, 2020an, Elkarrekin Podemos-IUk botoen %8 lortu zituen, eta horrek sei eserleku eman zizkion, bi lurralde historiko bakoitzeko. Orain, argitaratutako inkesten arabera, espazio horrek ordezkarien erdiak eta botoen %5 inguru mantentzea izango luke helburu. Hori bai, baldin eta Sumar eta Podemos elkarrekin aurkezten badira hauteskundeetara. Bakoitza bere aldetik joango balira, boto horiek zatitu egingo lirateke –ziur ez litzatekeela erdibana izango–, eta inork ez luke izango bermatuta ordezkaritza hurrengo Eusko Legebiltzarrean. Arriskatuz gero, ondorioak tragikoak izan daitezke.
