Liburuen gorakada: kantitatea kalitatearen aurretik?
Aurten bakarrik, milioi bat liburu argitaratuko dira ingelesez, gehienak, zaborra», adierazi zuen joan den astean Richard Charkin editore britainiar ospetsuak EL CORREO-ri emandako elkarrizketan. Arrazoia dauka. Mundu osoan liburuen argitalpenak eztanda egin du. Egunero, milaka titulu berri agertzen dira apaletan, plataforma digitaletan eta sare sozialetan. Autoedizioaren gorakadak, teknologiaren demokratizazioak eta irakurlego globalaren hazkundeak fenomeno hau bultzatu dute.
Orduan, galdera bat sortzen da: kantitatearen ugaritasun honek benetan mesede egiten dio literaturari? Edo kalitatearen galera dakar?Liburuen ekoizpen masiboa ikusgarria da datuen ikuspegitik. 2025ean, UNESCOren arabera, urtero 2,2 milioi liburu baino gehiago argitaratzen dira mundu osoan. Autoedizio plataformek edonori ematen diote idazle bihurtzeko aukera, aurretiko iragazkirik gabe. Honek aniztasuna eta askatasuna ekarri ditu, bai, baina saturazioa ere.
Irakurleok erronka handia dugu panorama honekin: nola bereizi ale onak basamortu batean? Argitalpen tradizionaletan, editoreek eta literatur kritikariek iragazki gisa funtzionatzen zuten, baina orain, autoedizioaren garaian, edozein testu sar daiteke merkatura. Askotan, liburuak presaka idazten dira, edizio profesionalik gabe, eta istorioak klixeetan edo akatsetan erortzen dira. Sare sozialetako marketin estrategiek, gainera, edukia baino gehiago salmentak sustatzen dituzte, irakurlea itxura hutsez erakarriz.
Ez da esan nahi dena txarra denik. Autoedizioak ahots berriak eta gutxi entzunak azalera ekarri ditu, eta hori ospatzekoa da. Baina kantitateak kalitateari gailentzen dionean, literaturaren balioa galdu egiten da. Irakurtzea bera ez da nahikoa; irakurtzen dugunak pentsarazi, hunkitu edo eraldatu egin behar gaitu. Bestela, denbora galtze hutsa da.
