Ez dakit nola hartu ote duen Carmenek. USAP kontua, esan nahi dut. Gaztelaniako Selektibitateko azterketan bere 'Nada' eleberriko pasarte bat «erortzearena». Antza denez, kinieletan lehiakide sendoa zuen Lorca, baina azkenean ere, Laforeti egokitu zaio ikasleok proban jartzea.
Albisteetan –zinez harrigarria da azterketa honek hedabideetan sortzen duen zalaparta– diote ikasleak pozik irten zirela, testuarekin asebeteta lerro horien interpretazioa erreza samarra zelako; gora Carmen Laforet.
Ez dakit gazte horiek eta haiek aztertu ditugunok gelditu garen gogoeta hori egiten: zenbatek hartuko ote dute berriro gozamenerako liburu hura esku artean; zein apalategitan utziko –edo gordeko– ote duten
Oso bitxiak dira arteak, eta Literaturak bereziki, bere ohiko kontestutik aterata, igogailu batean harrapatutako sugandila baten antzera, hartzen dituzten esanahiak. Bilakaera honetaz aspaldian jabetu nintzen nire aurrean zegoen bezeroak Carrefourreko kutxako zinta gainean bere erosketak uzten zituelarik: urdaiazpikoa, komuneko paper-pakete bat, garbiketa produktuak, belarrientzako bastoitxoak, moldeko ogia eta Carlos Ruiz Zafón-en 'La sombra del viento' eleberriaren ale bat. Ez zen erraza ohartzea, gaingainean gaingabetutako jogurta batzuk eta krema hidratatzaile baten ontzi bat baitzituen. Baina bai, han zegoen, 'best seller' bat bere barra-kodea erakutsiz. Ez nuke jakingo esaten hori arrakasta borobilaren seinale garbia ote zen edo porrotaren adierazlerik handiena. Ez dakit egileak, dokumentu grafiko ikusgarri horren aurrean, pozik jauzika hasiko ote zen edo halako 'bajona' hartuko ote zuen. Hamabost milioi ale saldu zituen Zafón-ek: zoritxarrez edo zorionez, bere liburua produktu bihurtu zen.
Granadako garagardo-marka baten publizitate-kanpainak, duela pare bat urte, Juan Ramón Jiménez-en bertso batzuk eta Elvira Sastre bezalako poetisa baten ahotsa aukeratu zituen uda hartako iragarkia osatzeko. Eta irakurri dudanez, funtzionatu zuen: 'Cuarenta y tres maneras de soltarse el pelo' liburuaren egileak, bertsoen bidez, sargoria eta bero-boladak jasateko birra batzuk hartzeko konbentzitu omen gintuen. «Ez nuen nire bizitza egunetan banatzen, baizik eta nire egunak bizitzetan», errezitatzen zuen Elvirak, 'Alhambra' botilatxo bat eskuan zuela.
Agian, irakasle garen aldetik, berrikusi beharko genituzke literaturaren ulermen-modu horiek: oztopo gisa, iragazki akademiko hutsa modura edo masa-kontsumorako objektutzat. Agian, kontrapropostarik erakargarriagoa, tentagarriagoa, adimentsuagoa egin beharko genuke. Agian literaturari bere kontestua itzuli beharko genioke bere jatorrizko zentzua –plazerra, emozioa– berreskura dezala.
Ez, ez dut uste Laforetek joan den asteko hain egoera surrealista imajinatuko zuenik; berak lortu nahi zuen helburutik urrunegi zegoen: gazteak pilatuta, dardarka, larriturik, elkarri hitza kentzen, «Román_ez, Angustias_ez…» arnasestu batean hizketan –«Jarri al duzu Ena_ren kontu hori, ezta?»; «Bai, hori... autobiografismoarena»; «Flipatu dut bigarren galderarekin. En plan... existentzialismoarena. Super random, bro»–.
En fin.
Comentar es una ventaja exclusiva para suscriptores
¿Ya eres suscriptor?
Inicia sesiónNecesitas ser suscriptor para poder votar.