Suteak eta beste negozio batzuk

Georgie Dann zendu zenetik, udako abestia zein izan den ez nuke esaten jakingo. Baina, zalantzarik gabe, uda honetako hitza «zenbatetsi» izan da. PPko buruzagiari —«Las vacaciones están sobrevaloradas»— zor diogu. Bide batez, gizon hori gutxietsita dago. Aurpegi argigaitza du, esfinge baten antzekoa: inork ez daki —agian berak ere ez— benetan serio ari den ala adarra jotzen. Pokerrean jokalari bikaina litzateke Feijoo; musean irabazteko kide ezin hobea. Mi limón, mi limonero halaxe abesten duen norbaitek karta as bat gorde dezake mahukan, edo eskailera oso bat. Azkenean, hark berak, oporretan zegoela, argitu behar izan zuen txantxetan ari zela; ez zuela egiaz esan.

Egia bera bai dagoela gainetsita. Azken finean, nori axola zaio gaur egun egia? Hor dugu Netanyahu, berak eragindako gosetea zinismo osoz ukatuz: badirudi gazatarrek pentsio osoko erregimenean daudela, dena barne. Gakoa, benetan garrantzitsua dena, kontakizuna da; eta kontakizun horren bidez lortuko dudan errenta eta arreta. Logika hori ez da politikara mugatzen. Begira bestela duela aste batzuk hil zen Raphael Graven streamer-ari: 'Kick' izeneko sare sozial ilun samar batean irainak, kolpeak eta torturak jasotzen uzten zien, eta ikuskizun horrek gero eta jarraitzaile gehiago erakartzen zituen. Sare sozialak ere gutxietsita daude; pistoladun tximu bat baino arriskutsuagoak dira.

Sareez ari garela, norbaitek dei egin beharko lioke Óscar Puenteri, egun osoa X-en ematen baitu; bere jokaera zenbatetsi beharko luke. Onargarria izan liteke horren 'aktiboa' izatea —ez ahaztu, dena den, Musk jaunaren «kortxoi digitala» dela—. Ministroak ederki darabil, baina gu goizean, lan-orduetan, txiokatzen ariko bagina, kalera botako gintuzkete. Kontua da —goazen harira— Valladolideko diputatuak astindu ederra eman diela oposizioko arduradun politikoei, haien suteen kudeaketa eskasagatik; sua gutxiesteagatik.

Eta horretara nator. Izan ere, hori guztia burura etorri zait suaren negozioaz zenbait testigantza sosegatu eta sakon irakurri ondoren. Gutxietsi egiten ari garen gai bat da: nire ustez, prezioa eta balioa nahasten ditugulako. Oinarrian ideia nagusi bat dago: dirutza xahutzen da suteak itzaltzeko, baina ia deus ez prebenitzeko.

Horretan bat datoz hainbat hedabide: Público-k («El oligopolio que controla la extinción con medios aéreos se embolsa otros 400 millones en las comunidades castigadas por el fuego»), La Vanguardia-k («Existe una industria del fuego en Galicia»), Valentín Carreraren orriak («Basoko sutea negozio-eredu gisa»), Gedar kazetak (Suaren negozioa Espainiako Estatuan), Brais Lorenzoren (@braislorenzo) Instagramgo argazki zirraragarriek, tragediaren neurria erakusten, eta, bereziki, FoRest in peace erakundeak. Azken honek gaiaz benetan dakiten suhiltzaileak —Íñigo Hernández eta Sergio Aranzana— ekarri ditu hizpidera. Datuak eta adibideak eskaintzen dituzte: Terra Míticaren ustezko kolpe urbanistikoa, ustezko pelotazoa (parke tematikoa azken pinudi mediterraneoetako baten gainean eraiki zen, aurrez suak suntsituta); lege-ihesbideak, suteetan kiskalitako lursailetan berehala eraikitzeko aukera ematen dutenak; Mendien Legea ondo ezagutzen dute; su artean bizia arriskatu dute… Aurre egin behar diogun arazoa ederki zenbatesten duten adituak.

«Beroa» ere uda honetako hitza izan zitekeen; onar dezagun. Baita «erretzea», «400.000 hektarea», «bizilagunak», «ebakuatzea», «kanpaiak», «itoaldia» ere. Bai, ugari dira lehian. Baina garailea, dudarik gabe, «balioetsi» izan da. Ez alferrik: egia, arriskua eta ondorioak gutxietsita daudenean, errazago bihurtzen dira negozio. Eta hor dago benetako sua: ez mendiak erretzen dituena soilik, baizik eta gure konfiantza eta gure etorkizuna ere irensten dituena.

Bai, 'La Barbacoa'-n geratu nintzen.

En fin

Temas

• Euskera