Nerabeen depresioagatiko ospitaleratzeak % 1200 baino gehiago hazi dira azken bi hamarkadetan

Goazen datu adierazgarri eta kezkagarriekin. Azken bi hamarkadetan, depresioak eragindako nerabeen ospitalizazioak % 1200 baino gehiago hazi dira Espainian. Horrela, 2000. urtean 173 kasu izatetik 2021ean ia 1.800 izatera igaro baitira, Errioxako Nazioarteko Unibertsitateak (UNIR) argitaratutako ikerketa baten arabera. Emaitza hauek 2000 eta 2021 urteen artean 11 eta 18 urte bitarteko gazteen 9.800 ospitaleratze baino gehiago aztertu ondoren atera dira. Ospitaleratze horiek Espainiako Ospitaleetako Alten Erregistro Nazionalean jaso dira.

Bada, aurkikuntza nagusien artean, nabarmentzekoa da lau pazientetik hiru neska nerabeak izan zirela, hau da, kasuen % 74,3. Gainera, lau ospitaleratzetik hiru 14 eta 17 urte bitarteko nerabeetan gertatu ziren, eta gazteen batez besteko ospitaleratze-adina 16 urtekoa izan zen, nahiz eta 2021ean ospitaleratze-adina jaitsi egin zen. Eduardo González Fraile UNIReko Osasun Zientzien Fakultateko ikertzailearen eta ikerketaren arduradun nagusiaren arabera, «haur eta nerabeen depresioa osasun fisikoari eta ongizate emozionalari eragiten dien arazo larria da. Egoera horrek pixkanaka okerrera egitea ekar dezake haren funtzionamendu sozialean, emozionalean eta errendimendu akademikoan, fisikoan eta pertsonalean».

Gainera, gogoan izan behar dugu, diagnostiko egokirik ez izateak edo berandu esku-hartzeak ondorio garrantzitsuak izan ditzakeela helduaroan, hala nola gaixotasuna luzatzea, harremanak izateko zailtasunak, autoestimu txikia, mendekotasunak edo jokabide suizidak izateko arriskua. Horregatik, adituek azpimarratu dutenez, «funtsezkoa da gazteen depresioa eragiten duten faktoreak identifikatzea, tratamendua garaiz detektatu eta hasteko». Azterlanean jasotako beste puntu azpimarragarri bat da depresioagatiko ospitaleratze-denbora handiagoa dela beste patologia psikiatriko batzuena baino, batez beste zazpi egunekoa baita ospitalean.

Bestetik, autolesioak, suizidioa asmatzea edo egiten saiatzea depresioarekin lotutako nahasmendua izan zen, eta horrek eraman ditu gehien gazteak ospitalera. Ildo horretan, UNIReko ikertzaile eta Emootiko zuzendari nagusi Hilario Blasco-Fontecillak gogorarazi zuenez, «depresioa duten gazteek jokabide-, lo- eta elikadura-alterazioak izaten dituzte, emozioetako alterazioez gain, eta oso kezkagarria da beren baitan gordetzen direnean eta/edo autolesioak izaten dituztenean, suizidak izan edo ez».

Ikertzaileek aztertutako aldian hazkunde progresibo bat identifikatu duten arren, agian modu positiboan erlaziona daiteke osasun-zerbitzuen eskuragarritasunaren eta sarbidearen hobekuntzarekin. Hala ere, depresioagatiko diru-sarreren kontzentrazio handiagoa ikusi zen 2011tik aurrera, jasotako diru-sarreren % 75 aldi horretan kontzentratu baitziren. «Igoera horrek zerikusia izan dezake gizarte- eta kultura-arloko zenbait fenomenorekin, hala nola ziurgabetasun handiagoa izatea beren etorkizun pertsonalean, akademikoan eta sozialean, 2008ko krisi ekonomikoaren ondoren. Sare sozialen erabilera masibo eta orokortuak ere eragina izan du, baita gaur egungo eskema sozial berrien agerpenak ere, berehalakotasunean, hiperkonexioan edo internet bidez kostu txikiko baliabide eta haborokinetan oinarrituta», ohartarazi du González Frailek.

Covid-19ari dagokionez, pandemiak ospitaleratzeen bilakaeraren grafikoetan eragin biderkatzailea izan zuela antzeman zen. «Aldi horretan, beste arrazoi batzuengatiko diru-sarreren kopuruak beherakada handia izan zuen arren, osasun mentaleko arazoengatiko diru-sarrerek gora egin zuten biztanleriaren sektore horretan».

Beraz, azterketak osasun mentaleko politika berriak eskatzen ditu, nerabeen depresioa prebenitzeko eta garaiz detektatzeko, bai eta baliabide espezializatuetan eta haurren eta gazteen osasun mentalean prestatutako profesionaletan inbertsio handiagoa egiteko ere. «Ospitaleratzeen etengabeko gorakadak osasun publikoko arazo bat islatzen du, eta premiazko erantzuna behar du», nabarmendu dute egileek. Horretarako, osasun-baliabide gehiago behar dira, haur eta gazteen osasun mentalari buruzko prestakuntza-programa ofizialak, eta arazo horri buruzko kontzientziazio eta ulermen handiagoa gizarte-mailan, batez ere familia-inguruneetan. Azkenik, lehentasuna eman behar zaio eskoletan detekzio goiztiarra indartzeari eta esku-hartze egokia bermatzeari, gazteen osasun mentaleko nahasmenduen karga gero eta handiagoa arintzeko.