Belaunaldi aparta

'Hasta que empieza a brillar' argitaratu berri den liburua María Molinerren biografia aparta da, Andrés Neumanek idatzia. 3.000 orrialdeko hiztegia bere kabuz idatzi zuen emakume baten peripezia eta odisea kontatzeaz gain, Espainiako belaunaldi bikain baten bizitza eta ibilbidea ere kontatzen du, joan den mendearen hasieran jaioa eta 30eko hamarkadan eklosionatu zuena.

1931. urtean Bigarren Errepublika iritsi zenean, belaunaldi horrek benetako loraldia bizi izan zuen. Intelektualek, akademikoek, idazleek, poetek eta artistek azkenean beren lana eta bizi-proiektuak garatu ahal izan zituzten, ordura arte Espainian ezagutu ez ziren zenbait askatasun eta baliabidekin. Hori ondo islatzen da Neumanen liburuan, bertatik desfilatzen baitute Buñuelek, Lorcak, Gabriela Mistralek, Damaso Alonsok... eta ahaztuago dauden María de Maeztuk edo Teresa Andresek.

Zoritxarrez, bost urteko ameskeria baino ez zen izan, eta 1936ko Francoren estatu-kolpeak eta ondorengo Gerra Zibilak errotik moztu zituzten belaunaldi bikain horren asmoak eta garapena. Haren ondareak, behintzat, bizirik iraun du, baina haren ordezkari asko hil zituzten edo erbestera joan izan ziren.

María Moliner eta bere familiaren kasuan, bizirik iraun ahal izan zuten Espainiatik irten behar izan gabe, eta aurrera egin zuten, hori bai, beren lanbideetan eta bizitza zibilean erabat zigortuta gerran zehar Errepublikarekin kolaboratzeagatik. Eta belaunaldi honetan hain ohikoa den erresistentzia-izpiritu horrek eraman zuen Moliner urte batzuk geroago bere izena inmortalizatu duen hiztegiaren ahalegin titanikoa zerotik hastera.

• Temas
• Euskera