Txilek Konstituzioa aldatzeko aukera galdu du
Azken urtean bi bozketa egin dituzte: lehena, aurrerakoiagoa, eta igande honetakoa, eskuinera lerrokatua
Amaitu da Txileko prozesu konstituzionala. Herrialde lationoamerikarra Pinocheten konstituzioarekin geratu da, joan den igandean hautesleen % 55ek erreforma kontserbadorea baztertu ostean. Duela urtebeteko erreforma aurrerakoiaren proposamenarekin gertatu zen bezala, ez da lortu dagoen polarizazio soziala gainditzea. Ezezko horrek duela lau urte hasitako eztanda sozialaren amaiera adierazten du.
Eskuinak bultzatutako konstituzioak porrot egin bazuen ere, ezkerrak onartu nahi izan zuena baino arrakasta handiagoa izan du, nahiz eta karta magna aldatu nahi zuten protestak progresismotik zetozen. Abortatzeko eskubidearen murrizketak bultzatzeko bide librea ematen zuen (baita bortxaketa kasuetan ere), etorkinak berehala kanporatzea proposatzen zuen eta greba eskubidea debekatzen zuen.
Konstituzio horrek aurrekoak baino babes handiagoa izatea Txileko gizartearen jarrera politikoen aldaketa gisa interpreta daiteke. Iritzi inkesta batzuen arabera, segurtasun eza, narkotrafikoa eta delinkuentzia dira txiletarren lehen kezka, ekonomia atzetik dutela. Horren ondorioz, konstituzio-aldaketa bat ez da ikusten krisi ekonomikotik ateratzeko aukera gisa.
Beste behin ere, horrek erakusten du kaleko bultzada politikoak eta hauteskunde-zuzendaritza ez doazela eskutik. Azkenean, Txileko prozesu kontituziogileak lortu duen gauza bakarra hautesleak nekatzea izan da. Konstituzio berri bat izatea garrantzitsua zela adostu ondoren ( % 78), bi proposamenetako batek ere ez ditu ados jarri txiletarrak. Azken finean, «guztiaren kontrako» botoak irabazi du
Uko egite hori, beraz, demokrazian konstituzio bat bultzatzeko aukera galdu duen klase politiko bat zigortzeko boto gisa ere interpreta daiteke. Kongresuaren eta Senatuaren kreditu faltarekin, galde daiteke zer gertatuko den orain. Zentzu horretan, eta horrek ekarri dion nekadura politikotik ihes egiteko, Gabriel Boricek ziurtatu du «oraintxe bertan premiazko gaiak beste batzuk direla». Nahiz eta prozesu konstituzionalaren itxierak Boriceko gobernuaren eta oposizioaren artean elkar hobeto ulertzeko giroa sortu beharko lukeen, ez du adierazten eztabaidatzen ari diren gaiak finkatzen dituen eskuin muturreko baten aurrean gertatuko denik.
